Transcriptie Hoorzitting Jan-Willem Brandt, CEO Foodstuff International. 24 juni 2022, Joint Support Ship Zr. Ms. Karel Doorman, Noordzee:

Jan-Willem Brandt: U moet begrijpen dat we alleen maar goede bedoelingen hadden. Ik neem de volledige verantwoordelijkheid op mij, maar dat moet u weten. Wij wilden alleen maar helpen.

Voorzitter Commissie Onderzoek Calamiteit 3 Januari: Noem eerst uw naam en functie.

J-WB: Eh, ja, natuurlijk. Sorry. Jan-Willem Brandt, CEO en oprichter van Foodstuff International.

Vz.: Beschrijf Foodstuff International.

J-WB: Ja. Okay. Foodstuff was een idee van mij en Jack Fowler, een studiegenoot aan MIT. In ons laatste jaar waren we allebei met kerst naar huis gegaan. Ik naar Den Haag, hij naar San Francisco. Het viel het ons op hoeveel voedselbezorgers er ineens rondfietsten. Kennelijk was daar een vraag. Maar het hele aanbod van die bezorgers, met hun aansprakelijkheid en onvoorspelbaarheid, dat kon beter. Dachten wij.

Vz.: Dus toen zijn jullie Foodstuff International gestart?

J-WB: Ja. Nee. Eerst heette het nog Cornucopia. Maar het marketingdepartment had het later getest; dat werkte niet.

Vz.: Wat was jullie idee?

J-WB: Voedsel. On demand. Overal. Altijd.

Vz.: Wat betekent dat?

J-WB: Stel: je bent een berg aan het beklimmen. Laten we zeggen de Everest. En je denkt ineens: goh, ik wil wel een zak patat. Je pakt je smartphone, typt wat in en tien minuten later heb je het. Warm en met mayo.

Vz.: Hoe wilden jullie dat bereiken?

J-WB: Eigenlijk was het niet zo moeilijk. Kijk, we hebben al jaren meer dan genoeg voedsel in de wereld. Wat wij in het Westen, in de meer welvarende landen iedere dag weggooien, dat is meer dan genoeg om iedereen die honger lijdt een jaar lang te voeden. Ik bedoel, voor de calamiteit, natuurlijk. Het probleem was allang niet meer schaarste. Maar hoe je het eten bij de mensen krijgt.

Vz.: Vandaar Foodstuff International.

J-WB: Precies! Precies.

Vz.: Hoe wilden jullie dit bereiken?

J-WB: Door automatisering. Kijk, als je de juiste ingrediënten hebt en een goede kunstmatige intelligentie, kan je de beste topkok vervangen. Naja, niet de beste, nog niet, maar patat, simpele sushi, een burger, dat kan allemaal.

Vz.: En pizza

*moment stilte*

J-WB: Ja. En pizza. Dus een apparaat bouwen dat die gerechten kan maken is eigenlijk niet zo moeilijk. Maar hoe krijg je vervolgens dat gerecht bij de klant? Bepaalde fastfoodketens waren al aan het experimenteren met drone delivery. Maar ze zagen niet de potentie, niet hoeveel meer gedaan zou kunnen worden.

Vz.: Wat bedoelt u?

J-WB: Nou, die fastfoodketens waren nog steeds gebonden aan een fysieke locatie. Ze hadden hun research wel gedaan over hoeveel McDonald’s-locaties ze per 1000 mensen in een bepaalde stad wilden hebben, maar dan nog steeds zit je vast aan vergunningen, aan toevoer-vereisten… Alleen al zorgen dat de klanten uitgenodigd worden om naar binnen te gaan en zich niet kapot vervelen terwijl ze wachten is een onnodig probleem. Maar wij hadden de oplossing. Wij gingen de lucht in.

Vz.: De lucht in?

J-WB: In de hele geschiedenis van de mensheid hebben wij alleen maar in twee dimensies gedacht. Onze kaarten zijn plat. Ja, we hebben flatgebouwen, maar hun ingangen bevinden zich nog steeds op straatniveau. Metro’s daargelaten. Wij wilden de derde dimensie omarmen. Wij gingen de lucht in. Twee jaar geleden was het prototype klaar: onze eerste Airborne Fulfillment Center, codenaam Beluga. Het zoontje van Jack vond de zeppelin een beetje lijken op een witte dolfijn. Dus.

Vz.: Wat gebeurde er op 3 januari jongstleden?

J-WB: Ik ben daarnaartoe aan het werken. We hadden ons prototype. Een mobiel restaurant, twee kilometer de lucht in. Toen had Jack een idee. Hij was altijd meer de ideeën-man. Zonder mij was hij nooit meer geweest dan dat, maar hij zag het nut niet van zijn ambitie inperken. Hij vroeg zich af hoever we dit zouden kunnen brengen. Mijn eerste antwoord was een kleine test in een dichtbevolkt gebied. San Francisco. Misschien een paar steden in de Randstad. Maar hij schudde zijn hoofd. Hiermee konden wij de wereld voeden. Honger oplossen. Waarom zouden we wachten?

Vz.: Toen kwam het idee om dit op globale schaal te doen? Waar haalden jullie het geld vandaan?

J-WB: We waren ervan overtuigd dat binnen twee jaar de helft van de wereldbevolking klant zou zijn van ons. Dat is een enorm potentieel kapitaal om tegen te lenen. De investeerders moesten nummertjes trekken. En daarbij kwam dat de productie van de machines eigenlijk wel meeviel. Bestaande technologie als 3D-printers en zeppelins voegden we samen voor ons project. De licensing fee van Amazon was eigenlijk nog het duurste.

Vz.: En 3 januari?

J-WB: Dat was onze launch date. Je moet begrijpen dat ons doel was om de voornaamste voedselleverancier van de planeet te worden. Dat bereik je niet met een soft launch. We gingen niet stiekem naar binnen sluipen, vragen of er een plek aan tafel was. Nee, wij wilden met een knal binnenkomen. 8 miljard mensen voeden. 8 miljard gratis pizza’s. Eén voor ieder mens op aarde.

Vz.: Voorzagen jullie geen problemen?

J-WB: We hebben het er met de advocaten over gehad; zij voorzagen geen problemen die met het juiste juridische team en genoeg geld niet opgelost zouden kunnen worden. Een paar jaar terug, dat weet u misschien nog wel, had Apple zonder toestemming te vragen alle iTunes-gebruikers een gratis album van U2 gegeven. Even waren mensen boos, maar het weerhield Apple er niet van niet om een paar jaar later als eerste bedrijf een omzet van een biljoen te maken. Dat is een miljoen keer een miljoen.

Vz.: Wat gebeurde er toen?

J-WB: In de aanloop naar 3 januari begonnen wij een campagne. Jack was daarop tegen, maar we wisten hem er uiteindelijk van te overtuigen dat mensen moesten weten waarom er ineens gigantische zeppelins boven hun steden en dorpen zweefden. Dus we gaven ze aftelklokken.

Vz.: Werden mensen daar niet bang van?

J-WB: Tja, mensen zijn altijd bang voor iets nieuws. En op internet circuleerden al snel theorieën over waar die grote machines toch naar aftelden. Terwijl onze designers hard hun best hadden gedaan om een vriendelijk font en kleurschema te ontwerpen. En toen was het aftellen voorbij.

Vz.: Drie uur ’s middags, California-tijd.

J-WB: Tja, het is het tijdperk van instantcommunicatie. Het moest overal tegelijkertijd, anders was de verrassing verpest. En genoeg mensen bleven wakker om te kijken wat er zou gebeuren.

Vz.: Voor de duidelijkheid, boven elk bevolkingscentrum in de wereld hing nu zo’n zeppelin?

J-WB: Ongeveer. We hadden de workflow zo smooth gekregen dat per machine gemiddeld een miljoen customers geserveerd konden worden. We hadden grotere versies voor de metropolen, kleinere voor het platteland en primitievere, inheemse stammen.

Vz.: Hadden jullie stilgestaan bij de ethische kwesties die komen kijken bij het bereiken van deze stammen?

J-WB: Ik snap de vraag niet.

Vz.: Oké. Goed. Laten we teruggaan naar 3 januari.

J-WB: Het aftellen zat erop. De videoschermen en de speakers speelden onze commercial af. Gratis pizza voor iedereen. Het was een groot succes. De YouTube-filmpjes kapten het geluid af omdat er zo hard werd gejuicht. De deuren naar het laadruim gingen open en de drones vlogen eruit. Met de pizza’s. Vijftig procent pepperoni, veertig procent Margherita, tien procent glutenvrij en vegan. Een globale pizza party. Iedere persoon op aarde had er één.

Vz.: Hoe hadden jullie bepaald waar ze heen moesten?

J-WB: Ja, dat was de fout. Wij hadden iedereens thuisadres ingevoerd.

Vz.: Hoe kwamen jullie daaraan?

J-WB: Aan het overgrote merendeel konden wij makkelijk komen. Makkelijker en goedkoper dan we hadden verwacht. Online, bedoel ik. Het adres van iedereen die ooit ergens had aangevinkt akkoord te gaan met de License Agreement nadat ze dat adres hadden ingevuld, hadden wij. En lokale overheden konden met de rest helpen. Maar niet iedereen is altijd thuis.

Vz.: Mensen werken, zitten in ziekenhuizen, zijn op bezoek bij anderen.

J-WB: Juist.

*moment stilte*

J-WB: Grote stapels etensresten. Overal. In de kleinere locaties, dorpen, het platteland, daar viel het wel mee. Op zijn minst kon het vee wel helpen. Maar in de steden, de echt grote steden… Het duurde niet lang voordat de ratten en kakkerlakken kwamen.

Vz.: En de conservatie?

J-WB: Ja, dat was ook een probleem. Ons eten was instanteten. Wij hadden er niet echt rekening mee gehouden dat het eten niet binnen een half uur opgegeten zou worden. Of in ieder geval, niet buiten de koelkast bewaard zou blijven. Dus het eten begon binnen twaalf uur al te rotten.

Vz.: Wanneer besloten jullie de overheden in te schakelen?

J-WB: Luister, tegen de tijd dat alle overheden over de hele wereld een concreet plan hadden kunnen bedenken, zouden we alweer een week verder zijn. Die tijd hadden we simpelweg niet. En ik geloof in persoonlijke verantwoordelijkheid. Wij hadden een fout gemaakt, dus moesten wij die ook oplossen.

Vz.: Wat was de oplossing?

J-WB: Nu ik erop terugkijk, zie ik dat het een slecht idee was. Dat geef ik toe.

Vz.: Wat was de oplossing?

J-WB: Bij onze ontwikkeling hadden wij streng rekening gehouden met voedselcodes. We moesten de meest strenge die er waren aanhouden, anders hadden we het systeem moeten aanpassen per land. Dus hadden we sterke antibiotische schoonmaakmiddelen in al onze zeppelins. Dus hebben wij die schoonmaakmiddelen aan de drones gekoppeld en die opnieuw gestuurd naar waar ze die pizza’s hadden gedropt.

Vz.: Dat klinkt ingewikkeld.

J-WB: Viel eigenlijk best mee. Het was een simpele omleiding die door de Operating Manager, de enige mens in het schip, werd doorgevoerd.

Vz.: En toen?

J-WB: Tien uur na de launch vlogen de drones opnieuw. Nu zonder pizza’s, maar met de schoonmaakmiddelen. Veel werden neergehaald, men associeerde onze drones nu al enorm met het ongedierte en vuil dat de pizza’s waren geworden. Maar de drones waren robuust, en allemaal sproeiden ze het ontsmettingsmiddel op die locaties.

Vz.: Alle locaties? Ook die minder dichtbevolkte?

J-WB: Het was een noodoplossing. Als we nog een paar uur meer hadden gehad, hadden we dat waarschijnlijk wel gezien. Maar ja dus, alle locaties. Dit was niet het standaard huis-tuin-en-keuken-schoonmaakmiddel uit de supermarkt dat gewone mensen gebruiken. Dit was het industriële soort. Het soort dat je eerst moet verdunnen. Anders is het enorm giftig.

*moment stilte*

J-WB: Het probleem van het ongedierte en de rot was daadwerkelijk opgelost. Maar… Alle mensen die het spul op zich kregen, kregen tweedegraads brandwonden. Mensen werden blind. Mensen die het inslikten… En dat waren alleen nog maar de mensen. Het trok ook in de grond, in de riolering. In het drinkwater.

Vz.: De complete, globale landbouw werd in één klap onklaar gemaakt. De steden onbewoonbaar. De enige plekken waar we nu nog kunnen leven zijn die waar geen mensen waren. Driehonderd miljoen doden in de eerste maand. De overgeblevenen leven nu van ingeblikt eten of zijn noodgedwongen tot kannibalisme vervallen. Het totale ecosysteem is vernietigd. De mensheid zal het jaar niet overleven.

J-WB: Wij wilden alleen maar helpen.

Vz.: U heeft in ieder geval de hongernood opgelost. De schatting is dat over 116 dagen er niemand meer op aarde zal zijn die honger heeft. De raad adviseert directe executie van de heer Jan-Willem Brandt. De zitting is beëindigd.

EINDE TRANSCRIPTIE